Thẻ: Đời sống

Những kỹ năng cứng (hard skills) như viết lách, tính toán và hiểu biết khoa học luôn đóng vai trò quan trọng trong thế giới học thuật và nghề nghiệp. Tuy nhiên, các kỹ năng mềm (soft skills) cũng đang được đề cao. Kỹ năng mềm bao gồm những thứ như khả năng thích ứng với sự thay đổi hoàn cảnh, tinh thần sẵn sàng học hỏi thông qua kinh nghiệm… Sau đây là 5 kỹ năng mềm quan trọng những mà mỗi sinh viên cao đẳng/đại học nên trang bị cho mình:

1. Kỹ năng hợp tác (collaboration skills)
Khả năng làm việc nhóm hiệu quả là một khả năng quan trọng mà sinh viên cần có. Trong quá trình học tập và thực hành, con của bạn sẽ phải hợp tác với những người khác trong các dự án, đón nhận những ý kiến mang tính xây dựng từ những người xung quanh. Những người chỉ biết làm việc độc lập có thể sẽ gặp khó khăn khi bước vào đại học/cao đẳng và khi đi làm sau này, do phần lớn các ngành nghề đều đòi hỏi kỹ năng làm việc nhóm.

Các học sinh có thể phát triển những kỹ năng cần thiết trong hợp tác với người khác bằng nhiều cách, như tham gia vào những hoạt động thể thao và sinh hoạt ngoại khóa (extracurricular activities). Các em cũng có thể tham gia các dự án đội nhóm (team-based projects) như hoạt động phục vụ (service activities) trong các năm cuối cấp ba.

2. Kỹ năng giao tiếp và kết nối cá nhân (communication and interpersonal skills)
Rất nhiều nhà thuê mướn lao động ngày nay phản ánh rằng người trẻ không biết cách duy trì một cuộc giao tiếp hiệu quả, không biết làm những việc như đặt câu hỏi, lắng nghe tích cực và duy trì giao tiếp bằng mắt.

Sự thiếu hụt những kỹ năng này có thể khiến các em thể hiện kém trong các buổi phỏng vấn tuyển sinh hay phỏng vấn tuyển dụng, và những tình huống khác. Học sinh cấp ba có thể cải thiện các kỹ năng này bằng cách đối thoại với các giáo viên của mình trong bối cảnh một-kèm-một (one-to-one settings). Đi thực tập trong môi trường làm việc chuyên nghiệp cũng là cách hay để cải thiện kỹ năng giao tiếp và kết nối cá nhân.

3. Kỹ năng giải quyết vấn đề (problem-solving)
Các sinh viên sẽ đối mặt với một số thử thách ngoài dự tính trong cuộc sống của họ. Họ sẽ phải khắc phục chúng mà gần như không có sự trợ giúp nào. Họ sẽ phải giải quyết vấn đề một cách sáng tạo, phải đưa ra giải pháp mà không theo một công thức sẵn có nào.

Các học sinh, sinh viên có thể cải thiện khả năng giải quyết vấn đề bằng cách ghi danh học những lớp áp dụng viêc học thông qua kinh nghiệm (experiential learning) thay cho học thuộc lòng. Các em cũng nên thử những lĩnh vực mới, đặt các em vào những tình huống mà các em chưa quen thuộc hoặc thậm chỉ là thấy không thoải mái, như câu lạc bộ biện luận (debate club) hay thi Olympic Khoa học (Science Olympiad), v.v…

4. Kỹ năng quản lý thời gian (time management skills)
Khi bước vào cao đẳng/đại học, các em sẽ phải hoàn toàn tự chủ trong việc quản lý thời gian và sinh hoạt của mình. Không chỉ ở cao đẳng/đại học, khả năng thu xếp và hoạch định giờ giấc còn quan trọng trong cuộc sống các em sau này.

Học sinh trung học (high school students) có thể cải thiện kỹ năng này bằng cách tiếp nhận trách nhiệm trong nhiều lĩnh vực khác nhau tại trường – không gì phải triển khả năng nhận biết ưu tiên nhanh bằng các tình huống mang tính cấp thiết – hoặc tìm kiếm kinh nghiệm làm việc thông qua các khóa thực tập (internship), công việc tình nguyện (volunteer work) hay các cơ hội khác.

5. Kỹ năng lãnh đạo (leadership skills)
Trong quá trình làm việc nhóm, biết thể hiện khả năng lãnh đạo khi cần thiết cũng là một kỹ năng quan trọng.

Khi tuyển dụng, các công ty thường mong muốn tìm người có phẩm chất lãnh đạo, chứ không phải những người như Thiên Lôi – chỉ biết “sai đâu đánh đó”. Cách tốt nhất để các em học sinh xây dựng kỹ năng này là tìm kiếm những cơ hội phát huy tính lãnh đạo ở trường; ví dụ như làm đội trưởng một đội thể thao, tham gia quản lý học sinh (student government), hoặc lãnh đạo một nhóm ngoại khóa…

Triệu Khánh Ngọc – VietBeauty Magazine

Nếu chú mèo nhà bạn hay cắn bạn, bạn hãy thử áp dụng các mẹo sau:

Ảnh: ClaudiaWollesen / Pixabay

#1 – Tìm hiểu lý do
Cách đầu tiên để can thiệp hành vi cắn của chú mèo nhà bạn là tìm hiểu lý do vì sao mèo yêu hay cắn. Đó có thể là vì nó ganh tị trong lúc chơi đùa, vì nó buồn chán hoặc bực bội, hoặc vì nó muốn bạn dừng làm điều gì đó. Một khi bạn biết được nguyên nhân, bạn có thể lập kế hoạch giúp nó ngưng hành vi cắn không mong muốn.

#2 – Đừng dùng bàn tay làm “đồ chơi” cho nó
Đôi khi những con mèo chơi đùa quá vui đến nỗi nó quên là mình đang chơi với bàn tay con người. Vì vậy bạn đừng dùng tay mình làm đồ chơi cho chú mèo. Thay vào đó, hãy dùng một món đồ chơi khác để bàn tay của bạn được giữ khoảng cách an toàn với miệng mèo cưng.

#3 – Ngưng phiên chơi đùa
Nếu chú mèo nhà bạn hay cố ý cắn bạn một cách thô bạo trong lúc nô đùa, hãy dừng phiên chơi đùa đó. Bạn có thể lập tức xoay lưng về phía chú mèo ngay khi nó bắt đầu cắn và chấm dứt màn chơi đùa đó một lát. Đừng nói chuyện hoặc tiếp tục chơi lại với nó trong vòng một phút. Sau một vài lần như thế, chú mèo sẽ hiểu ý bạn.

#4 – Kỷ luật bằng cách ly
Nếu cách trên không hiệu nghiệm, bạn có thể thử cách sau: Khi chú mèo cắn bạn, hãy dừng buổi chơi đùa, ẵm chú mèo lên rồi đem nó đến một phòng khác, và bạn bỏ đi. Cách này cũng giúp chú mèo hiểu nếu nó cắn bạn, nó sẽ không được vui chơi nữa.

#5 – Giúp nó tiêu hao năng lượng
Nếu chú mèo bạn nuôi tấn công bạn lúc bạn đang không đùa giỡn với nó, rất có thể là do nó đang có năng lượng dư thừa cần tiêu hao. Hãy dành thời gian vui chơi với nó cho đến khi bạn thấy nó mệt. Bạn có thể dùng các loại đồ chơi dành cho mèo.

#6 – Trấn an nỗi lo của nó
Đôi khi mèo chuyển hướng cảm giác thù địch chúng có với thứ gì đó sang bất cứ ai đang ở cạnh chúng, và điều này có thể dẫn tới việc chúng tấn công một cách bất ngờ và đầy ác ý. Nếu chú mèo nhà bạn dễ căng thẳng, hãy thử cắm vài chiếc Feliway diffusers ở một số nơi trong nhà. Các thiết bị phát tán mùi hương cho mèo này có thể giúp chú mèo nhà bạn cảm thấy yên tâm hơn.

#7 – Nhờ bác sĩ thú y giúp
Bác sĩ thú y có thể đề xuất một số loại thức ăn và thuốc cho chú mèo nhà bạn để giúp nó ổn định tâm lý. Một số thương hiệu còn cung cấp thực phẩm có chứa tryptophan nhằm giúp mèo thư giãn.

#8 – Giữ chừng mực
Đừng tự tiện vuốt ve chú mèo nhà bạn. Mặc dù một số con mèo chấp nhận việc được vuốt ve, một số con khác không thích vậy. Nếu bạn nhận thấy chú mèo mình nuôi hay cắn bạn khi bạn vuốt ve nó, hãy thử dùng lưng bàn tay của bạn cọ vào vùng má của chú mèo để vuốt ve nó, thay vì vuốt đầu và cổ nó.

#9 – Xây dựng lòng tin
Hãy tập quan sát xem khi nào chú mèo của bạn thích ở cạnh bạn và khi nào nó thích ở một mình. Khi thích tương tác với bạn, mèo thường ve vẩy mạnh phần đuôi và có đồng tử mắt nở to. Nếu nó biết rằng bạn hiểu ý nó khi nào nó cần không gian riêng, rất có thể nó sẽ ít cắn bạn hơn.

Triệu Khánh Ngọc – VietBeauty Magazine

Khi bạn lần đầu tiên liên hệ với ai đó qua email, có thể hơi lạ nếu dùng câu “Nice to meet you”. Dù sao thì các bạn cũng đang không gặp nhau trực tiếp và không bắt tay nhau.

Để thay thế, nhiều người dùng câu “Nice to e-meet you” (“Vui được gặp ông/bà/… qua thư điện tử”) hoặc “Nice to virtually meet you” (“Vui được gặp ông/bà/… trong thế giới ảo”). Mặc dù các phương án này khá lịch sự và thân tình, nhưng chúng có thể không cần thiết, thậm chí có phần lạc hậu – nghe có vẻ như bạn nói với đối tượng: “Với tôi, ông/bà/… không phải người thật vì chúng ta chưa gặp nhau ngoài đời thật” (“You’re not quite a real person to me because we haven’t met IRL”).

Hãy bỏ qua phần “e-meet” và “virtual”. Chúng ta sống và làm việc trong thời đại công nghệ số, bạn cần theo kịp điều đó.

Mách nhỏ: Nên tránh dùng dấu ngoặc kép cho từ “meet”. Viết “Nice to ‘meet’ you” có thể khiến người nhận hiểu lầm rằng bạn vui vì không thật sự (not really) gặp họ. Và như vậy sẽ rất kỳ cục.

Làm sao để hồi đáp một lời giới thiệu theo cách sáng tạo và có duyên hơn? Sau đây là một số câu nói có thể thay cho câu “Nice to meet you” trong email tiếng Anh:

1. “I’ve heard great things about ___.” (“Tôi đã nghe nhiều điều hay về ____.”)
Nếu người được bạn liên hệ có tiếng tốt và tiếng tốt đó đến tai bạn trước khi gặp họ, sẽ là ý hay nếu bạn cho họ biết điều đó. Ai cũng thích được người khác khen ngợi. Khi bạn ghi nhận kinh nghiệm và kỹ năng của người khác, tức là bạn coi trọng họ và tạo nền tảng tích cực cho cuộc đối thoại giữa hai người. Nếu bạn đã nghe về những thành tựu hay việc làm cụ thể của họ, đừng ngại ghi nhận những điều đó đó. Việc này giúp email của bạn có vẻ thân tình hơn.

2. “Thanks for the introduction.” (“Cảm ơn vì đã giới thiệu.”)
Bạn có thể dùng câu này khi một người nào đó giới thiệu cho bạn một đối tượng mới. Bạn cũng có thể dùng câu này để phản hồi khi đối tượng tự giới thiệu mình với bạn. Nói “cảm ơn” (“thank you”) sẽ giúp tăng cường sự kết nối xã hội giữa bạn và người nhận lời cảm ơn – một việc có ích nếu bạn đang tìm cách xây dựng một mối quan hệ mới.

3. “I’m looking forward to working with you.” (“Tôi mong đợi được làm việc với ông/bà/…”)
Nếu bạn nóng lòng được thiết lập quan hệ công việc với ai đó, đừng ngại thể hiện điều đó. Câu này cụ thể hơn câu “nice to meet you” và bạn có thể viết tiếp theo đó là các lý do làm bạn mong đợi được hợp tác với đối tượng. Xây dựng mối quan hệ công việc mới có thể khá căng thẳng với nhiều người. Một lời chào bày tỏ niềm hứng khởi về mối quan hệ mới đó có thể giúp các bên bớt cảm thấy áp lực và hình thành sự gắn kết.

4. Vào thẳng vấn đề
Cho người khác biết bạn vui khi gặp họ là một hành vi lịch sự, nhưng không phải lúc nào cũng cần thiết. Trong môi trường công việc, nhiều người sẽ lấy làm mừng khi bạn đi thẳng vào vấn đề cần nói. Việc bạn có thể bỏ qua lời chào xã giao hay không bỏ qua nằm trong nội dung của email. Nếu email bạn gửi có nội dung chỉ hoàn toàn liên quan công việc, bỏ qua phần “nice to meet you” có thể khiến thông điệp có phần thô thiển. Tuy nhiên, nếu email bạn gửi có những lời khen hoặc lời động viên chẳng hạn, bạn có thể đi thẳng vào các nội dung chính thú vị đó.

5. “Nice to meet you” hoặc các biến thể của nó
Không có gì sai khi nói “Nice to meet you”. Đó là một câu nói lịch sự và quen thuộc trong các bối cảnh xã giao. Nhưng nếu “nice to meet you” có vẻ nhàm chán với bạn, bạn có thể thử dùng một trong các biến thể sau của câu nói trên:

• It’s great connecting with you. (Rất vui được liên lạc với ông/bà/…)
• Pleased to meet you. (Lấy làm hài lòng được gặp ông/bà/…)
• Lovely to meet you. (Thật dễ chịu khi gặp ông/bà/…)
• How do you do? (Trân trọng kính chào.) (Dành cho phong cách trang trọng, nhất là ở Anh.)
• Delighted to make your acquaintance. (Hân hạnh được quen ông/bà/…) (Phong cách rất trang trọng.)

Triệu Khánh Ngọc – VietBeauty Magazine

Sau hơn hai thập niên khảo sát và nghiên cứu, người ta nhận thấy một gia đình lành mạnh có những thói quen đơn giản mà quan trọng sau đây:

Ảnh: Pexels / Pixabay

1. Ăn cùng nhau
Khi một gia đình ngồi lại dùng bữa cùng nhau, các thành viên có xu hướng ăn uống những thực phẩm lành mạnh hơn. Nghiên cứu còn cho thấy những bữa ăn gia đình giúp trẻ nhỏ có thành tích học tập tốt hơn và biết tránh hút thuốc, nhậu nhẹt, và chất gây nghiện. Nếu gia đình bạn chưa có thói quen dùng bữa cùng nhau, các bạn có thể đặt mục tiêu ngồi ăn chung với nhau hai bữa mỗi tuần, sau đây tăng dần lên cho đến khi việc ăn cùng nhau trở thành một thói quen.

2. Nấu ăn cùng nhau
Tương tự, việc chuẩn bị bữa ăn cùng nhau cũng có lợi cho các thành viên trong gia đình. Các món ăn nấu tại nhà thường lành mạnh hơn, và cả gia đình dành thời gian ở bên nhau khi nấu nướng sẽ giúp tạo ra những kỷ niệm đẹp. Những đứa trẻ được học nấu ăn cũng sẽ phát triển được một số kỹ năng sống quý giá. Hơn thế nữa, do là công việc chung của cả gia đình nên người bố hoặc người mẹ không phải gánh vai trò nấu nướng một mình.

3. Cùng nhau lên kế hoạch cho các chuyến đi chơi
Việc bố mẹ cho các con đóng góp ý kiến khi lên kế hoạch cho những chuyến đi chơi sẽ giúp trẻ có cơ hội giao tiếp và trình bày những điều trẻ muốn làm, đồng thời cân nhắc ý kiến của những thành viên khác và thậm chí là học cách thỏa hiệp. Một chuyến đi chơi như vậy bảo đảm trẻ sẽ ít than phiền hơn vì trong chuyến đi có những hoạt động mà trẻ thích.

4. Tôn trọng thời gian ở một mình của nhau
Bên cạnh thời gian tụ họp với nhau, việc các thành viên gia đình thỉnh thoảng muốn dành thời gian ở một mình là điều bình thường và lành mạnh. Thời gian ở một mình cho phép người ta suy ngẫm, thả lỏng, giải quyết vấn đề và nhiều lợi ích khác. Những gia đình lành mạnh sẽ biết tôn trọng thời gian ở một mình của từng thành viên trong nhà.

5. Học cách lắng nghe
Trong một gia đình lành mạnh, cha mẹ không chỉ biết nói mà còn biết lắng nghe con cái, và ngược lại. Những gia đình có thói quen giao tiếp hai chiều như vậy thường hiểu nhau nhiều hơn, và vì thế mà thân thiết với nhau hơn.

6. Có lịch trình chăm sóc sức khỏe
Nếu các bạn muốn gia đình mình có những thói quen lành mạnh, việc chăm sóc sức khỏe phải trở thành một “routine” cho mọi thành viên trong nhà. Điều này có thể có nghĩa là cả nhà cùng đánh răng vào một giờ cố định vào buổi tối; hoặc không ai ăn đồ ngọt sau một giờ nào đó trong ngày; có kế hoạch kiểm tra sức khỏe định kỳ cho các thành viên; ngưng xem ti-vi hay dùng máy vi tính sau một giờ nào đó; và mọi người cố gắng ngủ đủ giấc mỗi tối; v.v…

7. Vận động
Các hoạt động thể chất – như đi bộ, đạp xe đạp,… – có thể được gia đình bạn thực hiện cùng nhau. Hãy lên lịch cho các hoạt động vui chơi cuối tuần. Vào dịp sinh nhật của thành viên nào đó, mọi người có thể tổ chức một cuộc chạy đua trước khi cắt bánh.

Vận động thể chất thường xuyên cũng giúp mọi người đảm nhận vai trò của bản thân trong gia đình hiệu quả hơn.

8. Dành cho các thành viên thời gian downtime
Nếu bạn thấy ai đó hoặc mọi người trong gia đình mình quá bận rộn và tất bật với các nhiệm vụ hàng ngày, hãy tạo điều kiện cho người đó hoặc cho mọi người (bao gồm bản thân bạn, vợ/chồng bạn và bọn trẻ) được nghỉ ngơi. Dành ra một sáng thứ bảy xem phim hoạt hình với các con. Dành ra một ngày cuối tuần không làm gì và tùy cơ ứng biến… Nếu những ngày năng động giúp gia đình bạn khỏe mạnh về thể chất, đôi khi những ngày thư giãn và không làm gì có thể giúp ích cho sức khỏe tinh thần của các bạn.

9. Học cùng nhau
Kể cả khi bạn đã là người lớn, tinh thần học hỏi suốt đời sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều. Tinh thần học tập suốt đời là một chìa khóa giúp bạn thành công.

Cả gia đình bạn có thể cùng nhau xem các chương trình giáo dục hoặc phim tài liệu. Cùng nhau tổ chức một family book club. Hoặc viết một cuốn sách nếu các bạn thích. Con của bạn không phải người bằng vai phải lứa với bạn trên nhiều mặt, nhưng cùng con học hỏi những điều mới là một cách giúp bạn hiểu con hơn một chút, khích lệ tinh thần ham học của con, đồng thời cho con biết bạn là một ông bố/bà mẹ có tư duy cởi mở.

10. Cùng nhau xem tin tức
Đây là cơ hội để bạn giúp con “tiêu hóa” những thông tin mà sau này cháu khó tránh khỏi: những vụ xả súng ở trường học, chiến tranh,… Việc cả gia đình dành thời gian tiếp nhận, bàn luận và xử lý dòng thời sự đang diễn ra là một việc lành mạnh.

11. Cởi mở và trung thực
Cởi mở và trung thực là hai yếu tố hàng đầu giúp bạn xây dựng những mối quan hệ tích cực – không chỉ với những người xung quang bạn, với người bạn đời, mà còn với con cái,…

Vì vậy bạn cần trung thực với mọi thành viên trong gia đình. Đừng giấu giếm điều gì. Nếu bạn muốn bạn đời và con cái bạn cởi mở và trung thực với bạn, bạn cũng cần cởi mở và trung thực với họ. Đây là nền tảng để mọi người tin tưởng lẫn nhau.

Lời kết
Đời sống gia đình có thể phức tạp. Không phải gia đình nào cũng có thể được mô tả là “healthy” (“lành mạnh”). Nhưng nếu bạn mong muốn xây dựng một gia đình “healthy”, các chỉ dẫn trên đây có thể là gợi ý cho bạn.

Mặc dù những gia đình khác nhau có thể được lợi từ các phương thức riêng của chính họ, một điều luôn luôn đúng đó là: Nỗ lực xây dựng một gia đình lành mạnh là sự đầu tư luôn tạo ra lợi nhuận.

Triệu Khánh Ngọc – VietBeauty Magazine

Ảnh: Internet

Quấy rối tình dục (sexual harassment) ở chỗ làm có thể có nhiều dạng. Có thể ai đó sẽ cố ý tìm cách có những đụng chạm thân thể quá mức với bạn – như ôm, hôn, xoa, vuốt, thậm chí là bóp,… Họ có thể là người liên tục hỏi xin số điện thoại của bạn, liên tục nài nỉ bạn đi ăn tối cùng họ, v.v…

Nhưng cũng có những hình thức quấy rối tình dục mà trong đó kẻ quấy rối không nhận ra những việc mình làm có khả năng khiến bạn thấy khó chịu. Đôi khi một khách hàng hay một cộng sự khen bạn hấp dẫn mỗi khi gặp mặt bạn không hẳn là vì họ có ý bất chính với bạn; nhưng nếu những lời nhận xét của họ khiến bạn thấy khó chịu, bạn có thể yêu cầu họ dừng lại.

Sau đây là một số việc bạn có thể làm để ứng phó với nạn quấy rối tình dục ở chỗ làm:

Vô hiệu hóa trò quấy rối
1.) Tránh những lời mời gọi có ẩn ý. Cách bạn tương tác với người khác sẽ ảnh hưởng đến cách họ tương tác với bạn. Nếu bạn tỏ vẻ lả lơi, có thể họ sẽ lả lơi với bạn. Vì thế, nếu bạn muốn họ có những hành vi và lời nói đúng mực với mình, hãy cư xử đúng mực với họ.

2.) Đưa ra giới hạn rõ ràng. Ngay từ đầu, nếu bạn không chịu được một vị khách hay một cộng sự nào đó khi họ có hành vi hoặc lời nói không phải phép với bạn, đừng tỏ vẻ hưởng ứng những trò đùa, câu nói hay sự đụng chạm nào đó không phù hợp từ họ. Nếu không, khi bạn tỏ ra giãy nãy rằng bạn kinh tởm họ và không muốn tiếp xúc với họ nữa, họ sẽ sửng sốt vì trước đó bạn còn tỏ ra “bình thường” hoặc “hưởng ứng” những trò của họ. Quấy rối tình dục là điều không thể chấp nhận được ở nơi làm việc, và không thể được xem như một phần của công việc chăm sóc khách hàng. Bạn không có nghĩa vụ phải “chìu chuộng” khách hay cộng sự theo kiểu này; và nếu chủ salon có yêu cầu bạn lả lơi hơn để được khách cho nhiều tiền hơn, thì chủ salon đã sai trái. Bất cứ động thái không phù hợp nào xảy ra với bạn, bạn cần phải từ chối thẳng thừng.

3.) Đừng trả lời những câu hỏi mang tính riêng tư, đừng chủ động cung cấp thông tin cá nhân, và đừng dung túng cho những cuộc đối thoại thiếu phù hợp
“Cô có người yêu hoặc có chồng chưa?” “Tôi cá là cô thích mấy trò quái gở trên giường lắm, đúng không?” “Cuối cùng chúng tôi làm ‘chuyện ấy’ trong xe hơi tại bãi đậu xe nhà thờ. Cô thì sao? Nơi nào là nơi lạ lùng nhất mà cô từng làm ‘chuyện ấy’?”… Nếu đây là những nội dung của một cuộc trò chuyện vô tư và thoải mái giữa bạn và một người bạn thân thì không sao, nhưng nếu một khách hàng, cộng sự hay sếp tọc mạch vào đời sống riêng tư của bạn theo cách khiến bạn thấy không thoải mái, đừng trả lời những câu hỏi này mà hãy lập tức từ chối việc để cho cuộc đối thoại đó tiếp tục.

Từ chối kẻ quấy rối
1.) Ngừng việc bạn đang làm và yêu cầu kẻ quấy rối nhìn thẳng vào bạn. Đừng cố gắng duy trì đối thoại trong lúc bạn làm việc, và đừng nói chuyện với họ qua một chiếc gương. Hãy bảo đảm ra họ đang tập trung nhìn bạn. Giao tiếp bằng mắt là quan trọng.

2.) Dứt khoát và thẳng thắn. Đừng e thẹn hoăc biến cuộc đối thoại của bạn thành một trò giỡn hớt. Trong tình huống này, bạn cần cương quyết và tự tin. Một khi khách hàng đối mặt với bạn, hãy nói những gì bạn cần nói – không hơn không kém. Đừng xin lỗi. Bạn là người bị hại; bạn không phải là người cần nói lời xin lỗi.

3.) Đừng nhún nhường hoặc để cho kẻ quấy rối gạt bỏ nỗ lực của bạn. “Khen cô thôi mà cũng không được sao?” “Có gì to tát đâu. Thư giãn đi.” “Bình tĩnh. Cô đang làm quá đấy.” Đừng bao giờ để kẻ quấy rối lật ngược tình thế với bạn. Bạn không làm gì sai. Họ mới là người sai. Bạn là một nhân viên đang ở nơi làm việc. Bạn không ở đó để bị chọc ghẹo.

4.) Đừng nói về cảm xúc của bạn. Đừng để xúc cảm chi phối khi bạn trò chuyện với khách hàng/cộng sự/sếp vì mục đích công việc. Tránh những câu như: “Khi anh/chị nói vậy, tôi cảm thấy…”, “Tôi bực mình khi anh/chị…”, “Anh/Chị khiến tôi cảm thấy không thoải mái khi…”, v.v… Một câu nói thẳng thắn: “Những nhận xét/hành vi đó không phù hợp và không được chào đón. Nếu anh/chị không dừng lại, ” (“Those comments/behaviors are inappropriate and unappreciated. If you don’t stop, ”).

5.) Sự từ chối của bạn là đủ. Không là không. Bạn không cần giải thích. Đừng tự nguyện giải thích hoặc tìm lý do giải thích theo yêu cầu của kẻ quấy rối. Tình trạng mối quan hệ của bạn (đã kết hôn/có người yêu) và thị hiếu tình dục của bạn (đồng tính/dị tính) không phải chuyện họ cần biết. Bạn không có hứng thú. Bạn không chấp nhận hành vi đó. Đó là tất cả những gì họ cần biết.

6.) Đối đáp với họ. Hãy yêu cầu kẻ quấy rối dừng lại, nói cho họ biết những hậu quả có thể có, và nếu họ không chịu dừng lại, hãy làm như những gì bạn cảnh báo họ.

Sau đây là một số câu bạn có thể nói với kẻ quấy rối:

Với khách hàng: “Đủ rồi. Những nhận xét/hành vi của anh/chị là không phù hợp và không được đón nhận. Nếu anh/chị không dừng lại, anh/chị sẽ phải rời đi.” (“That’s enough. Your comments/behaviors are inappropriate and unappreciated. If you don’t stop, you will need to leave.”)

Với cộng sự: “Tôi sẽ không chấp nhận những nhận xét/hành vi của anh/chị nữa. Nếu anh/chị còn tiếp tục, tôi sẽ chính thức khiếu nại với sếp/chủ.” (“I won’t tolerate your comments/behaviors any longer. If you continue, I will file an official complaint with the manager/owner.”)

Với cấp trên/chủ thuê mướn: “Những nhận xét/hành vi của ông/bà là xúc phạm, thiếu chuyên nghiệp, và không được chào đón. Đó là sự vi phạm quyền công dân của tôi và tôi sẽ không bỏ qua. Nếu ông/bà không dừng lại, tôi sẽ khiếu nại lên EEOC.” (“Your comments/behaviors are offensive, unprofessional, and unwelcome. It’s a violation of my civil rights and I won’t tolerate it. If you don’t stop, I will file a complaint with the EEOC.”)

Khi nói những câu này, bạn cần giữ giọng nói, tư thế, vẻ mặt cương quyết, nghiêm nghị, tự tin; và duy trì giao tiếp bằng mắt với kẻ quấy rối.

Khi kẻ quấy rối là cấp trên hoặc đồng nghiệp của bạn

Có hai loại quấy rối tại chỗ làm:
• Đổi chác (quid pro quo): Kẻ quấy rối muốn bạn làm theo ý hắn để đổi lại những thăng tiến trong công việc, hoặc đe dọa sẽ có hậu quả trong sự nghiệp của bạn (như bị đuổi việc,… ) nếu bạn từ chối y.

• Môi trường làm việc thù địch (hostile work environment): Hành vi quấy rối của cấp trên hoặc đồng nghiệp làm gián đoạn hiệu quả công việc của bạn và tạo một môi trường khiến bạn không thoải mái.

Sau khi khước từ sự quấy rối của họ, bạn cần làm các việc sau:

1.) Ghi chép lại. Hãy ghi chép lại mọi thứ một cách chi tiết. Viết xuống ngày và giờ, những điều hai bên đã nói hoặc làm, và nơi sự cố xảy ra. Đồng thời, hãy liệt kê những người có mặt và cách ứng phó của bạn.

2.) Trình báo với cấp trên. Nếu kẻ quấy rối là một cộng sự và nói chuyện trực tiếp với họ không khiến họ ngưng hành vi đó lại, hãy trực tiếp đến gặp một vị sếp hoặc chủ salon. Kể cho họ nghe về (những) cuộc đối thoại bạn đã có với kẻ quấy rối, trình bày với họ rằng bạn muốn tình trạng này phải chấm dứt, vì lời nói của một mình bạn không cho hiệu quả như mong muốn.

Bạn có thể nói câu này: “Tôi đang bị người này quấy rối tình dục. Tôi đã nói chuyện với họ về việc đó, và tôi có yêu cầu họ dừng lại. Họ không chịu dừng và làm gián đoạn ngày làm việc và môi trường làm việc của tôi. Theo pháp luật, ông/bà có trách nhiệm của chủ doanh nghiệp là phải chấm dứt việc quấy rối này. Nếu ông/bà không làm được, tôi sẽ kiện lên EEOC và để họ xử lý vụ việc” (“I am being sexually harassed by this person. I have had a discussion with them about it, during which I told them to stop. They have not and continue to disrupt my work day and my work environment. Legally, it is your responsibility as the company owner to end this harassment. If you fail to do so, I will file a complaint with the EEOC and let them handle it”).

Nếu kẻ quấy rối là cấp trên của bạn và việc nói chuyện trực tiếp với họ không cho kết quả, hãy thực hiện bước sau:

3.) Đệ đơn khiếu nại lên EEOC. Bạn không cần phải có luật sư và cũng không cần tốn nhiều tiền. Chỉ cần vào website của EEOC và làm theo các chỉ dẫn điền đơn khiếu nại trên đó. Nếu có gì thắc mắc liên quan đến khiếu nại, bạn có thể liên lạc với EEOC qua điện thoại và nói chuyện với một tư vấn viên (counselor) để họ tư vấn thêm cho bạn.

Khi nào cần gọi cảnh sát
Định nghĩa về quấy rối tình dục ở mỗi nơi thường khác nhau. Hành vi này ở chỗ làm có thể gây không thoải mái, xấu hổ, và tệ nhất là khiến nạn nhân sợ hãi. Nhưng định nghĩa về đeo bám (stalking) lại khá cụ thể và đeo bám sẽ khiến nỗi sợ của nạn nhân đạt mức độ cực điểm. Nếu là nạn nhân của một số hành vi sau đây, bạn có thể liên hệ ngay với cảnh sát:
• Đe dọa (threats),
• Đeo bám liên tục (persistent pursuit) như đi theo, chờ cho nạn nhân đến địa điểm nào đó, tìm đến nhà hoặc nơi làm việc của nạn nhân
• Đối thoại về tình dục mà không có sự đồng thuận (non-consensual communication) như gọi điện, gửi tin nhắn, email, tặng quà, liên hệ qua mạng xã hội (calls, texts, emails, gifts, social media contact).

Kẻ đeo bám cũng có thể quấy rối bạn bè và người thân của nạn nhân. Một số kẻ còn tìm đủ một cách để đưa chính mình vào cuộc sống của nạn nhân.

Nếu bạn bị quấy rối tới mức lo lắng, căng thẳng, hoặc buồn phiền, bạn cần lên tiếng.

• Hãy kể cho người thân, bạn bè, người làm việc chung, và nếu bạn có con cái, hãy nói về việc này cho bất cứ ai đang trông nom chúng (nhà trường, người trông trẻ, v.v… ).
• Nộp đơn trình báo cảnh sát và đề nghị có lệnh bảo vệ (protective order)
• Ghi chép chi tiết về mọi việc
• Lưu lại nhật ký cuộc gọi, tin nhắn, email, quà tặng và thư thoại (voicemails) bạn nhận được từ kẻ quấy rối.

Các biện pháp phòng vệ:
• Luôn giữ điện thoại di động bên mình.
• Trang bị chai xịt tiêu cay (pepper spray) và còi báo động (loud personal safety alarm.
• Đậu xe gần xe các cộng sự của bạn và thu xếp để đi ra cùng họ khi tan giờ làm.

Triệu Khánh Ngọc – VietBeauty Magazine